Veiligheidsgedrag via opvoeding

Veilig gedrag via de opvoeding

Waarom aandacht voor veilig gedrag via de privé opvoeding effectiever is dan via de werkgever.

Gegevens voor dit schrijven komen voort uit de ARBOBALANS 2016 Kwaliteit van de arbeid, effecten en maatregelen in Nederland. Uitgever: TNO, Leiden, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

INLEIDING

Vraag aan Arbo-professionals:

1. Wie houdt zich professioneel bezig met veiligheid?
2. Wie houdt zich, buiten werktijd, professioneel bezig met veiligheid?

Het antwoord op vraag 1 zal tegen de 100% lopen.

Het antwoord op vraag 2 zal de 50% niet halen.

Het percentage op beide antwoorden is geschat. Een enquête onder de professionals zal het juiste antwoord geven.

Algemene vraag: Zijn we dan wel goed bezig, want de ongevallenstatistieken laten het volgende zien;

                                       Letsel door ongevallen 2014

Privé ongevallen                                                   Arbeid gerelateerde ongevallen

378.000         = 87,5%         bezoeken aan de SEH                   54.000           12,5%

  80.000         = 85 %           ziekenhuisopnamen                       14.000           15%

Vraag een willekeurige ondernemer wat hij verstaat onder veilig gedrag?

Hij antwoordt waarschijnlijk: “Ik wil dat mijn werknemers weer gezond en veilig naar huis gaan”. Een begrijpelijk antwoord. Het zegt iets over de algemene opvatting en goed bedoeld werkgeverschap. 

Vraag aan de ondernemer of hij activiteiten ontwikkeld om zijn medewerkers weer gezond terug op de werkplek te krijgen?

Hij antwoordt waarschijnlijk, NEE en “tsja daar heb ik eigenlijk nog nooit over nagedacht”. Een veelvoorkomend antwoord dat iets zegt over een totale veiligheidsbeleving en betrokkenheid. 

De werkgever wil over het algemeen zo min mogelijk ongevallen en incidenten binnen zijn organisatie want dat is goed voor het imago. Daarom spant hij zich in voor de technische en organisatorische veiligheid in het bedrijf.

In veiligheidspresentaties voortvloeiend uit het veiligheidsbeleid wordt vaak aangegeven dat de werkgever er alles voor doet om de werknemers dagelijks weer veilig naar huis te kunnen en daar hun privéleven weer op kunnen pakken. Een privéwereld met heel veel risico’s waar volgens de huidige CBS gegevens veel meer incidenten met letsel plaatsvinden dan op het werk. Een privéwereld uit het zicht van de veiligheidsbewuste werkomgeving en de daar gehanteerde veiligheidsregels en toezicht.

Stellingen ‘Wij doen het veilig of we doen het niet’ of direct gereflecteerd op de werknemers ‘Ik doe het veilig of ik doe het niet’, worden bij het verlaten van het bedrijf door velen volledig en bewust genegeerd. 

Oorzaken onveilig werken

Als werkgever weet je dat onveilig gedrag van werknemers in je bedrijf niet echt bijdraagt aan je imago als organisatie. Bijna dagelijks zien bedrijven zich geconfronteerd met (bijna-)ongevallen. Een groot deel hiervan is direct herleidbaar tot het gedrag van medewerkers. Uit onderzoek is bekend dat gemotiveerde werknemers meer plezier in hun werk hebben, productiever zijn, minder verzuimen en veiliger gedrag vertonen op hun werk.

Onveilig gedrag kan een resultaat zijn van verminderde betrokkenheid met het werk of werkgever. Reden genoeg om iets aan de betrokkenheid van je werknemers te doen.

Maar hoe doe je dat?

Hoe verander je ongewenst gedrag in gewenst gedrag en hoe zorg je ervoor dat zij dit gedrag ook vertonen in privé situaties. Is er een relatie tussen een privé ongeval van een werknemer en het veiligheidsbeleid-/klimaat bij zijn werkgever?

Met alle inspanningen van de werkgever om incidenten te reduceren, waaronder diverse programma’s met als doel gedrag te veranderen werd verwacht dat dit ook een gunstig effect zou hebben op het veiligheidsgedrag buiten de invloed van het bedrijf. Niets is minder waar, terwijl de arbeidsrisico’s in de privésfeer hoegenaamd dezelfde uitgangspunten kent, te weten;
    

    De zelfde persoon / uitvoerder

-       De zelfde mogelijke risico’s

-       Dus helaas ook hetzelfde GEDRAG
     
Belangrijke afwijking is: de omgeving ofwel ‘Beïnvloeding van gedrag”

De volgende facetten zijn duidelijk anders dan bij de werkgever:

  Ø  Geen regels

Ø  Geen overleg

Ø  Geen toezicht

Ø  Geen juiste hulpmiddelen

Ø  Geen PBM’s

Ø  Geen juist gebruik van gereedschap

Ø  Geen tijd

Ø  Geen RI&E

Ø  Geen LMRA

Ø  Geen kennis

De volgende basiselementen zijn meestal wel voorhanden:

•           Goed gereedschap en hulpmiddelen, e.e.a. volgens de Machine richtlijn
•      Veiligheidsbesluit, 
•      Warenwet
•            Goede PBM’s
•            Opleidingen zoals VCA

Het grote verschil is dat er in de privésfeer heel vaak geïmproviseerd moet worden en dat gebeurd dan vaak minder verantwoord door bijvoorbeeld geen veiligheidsgordel dragen bij werken op hoogte. Idem voor Veiligheids-helmen en schoenen en oog-/ gelaatsbescherming bij HD-reiniging of met een strimmer werken. Deze middelen zijn voor privéwerk meestal niet voorhanden en "horen" niet bij het algemene pakket wat men thuis meestal wel heeft. 

“Zo’n klusje duurt toch maar kort ofwel effe”

Registreren van privé ongevallen door de werkgever

Om werkgevers meer te betrekken bij de privé werksituatie van haar werknemers zouden de gegevens van ongevallen buiten het werk, gerelateerd moeten worden aan de veiligheidsprestatie van het bedrijf.

De kosten van een ongeval

De kosten van een ongeval in privétijd worden gedragen door werkgevers en de gemeenschap. Veel ongevallen betekend vaak een aanpassing van de verkeringspremies. Het aantal gedupeerden is groot met in de eerste plaats de persoon die het letsel oploopt. Deze zit hier ook niet op te wachten. 

Alles bij elkaar kost ons dit (de gemeenschap) vele miljarden per jaar. Een ‘zieke / verzuimende’ werknemer kost al gauw € 250,00 tot € 450,00 per verzuimdag.

De algemene vraag was: Zijn we wel goed bezig.

Moeten we wel stug blijven doorgaan om de veiligheidsprestaties op het bedrijf te blijven verbeteren zonder oog te hebben voor de situaties buiten het bedrijf. De realiteit en harde cijfers zijn duidelijk.

De verhouding verblijfstijd op het bedrijf versus privétijd is:    23% <> 77%

Bedrijf gerelateerde ongevallen versus privé                      : 12,5% <> 87,5%

Idem Ziekenhuisopnamen                                                   :    15% <> 85%

Met deze gegevens zou het aannemelijk zijn om de inspanningen om veiligheidsprestaties te verbeteren te verleggen naar de omgeving waar het meeste letsel wordt veroorzaakt.

Hoe creëren we thuis een veilige omgeving?

Hoe verschijnt de werknemer weer gezond en veilig op het werk?

Wetgeving

Activiteiten in privétijd zijn nauwelijks gebonden aan wetgeving. Als er gebouwd moet worden is bijvoorbeeld minimaal een bouwvergunning nodig. De uitvoerende bouwonderneming valt onder de arbowet, maar als je zelf een klus wil uitvoeren kun je doen en laten wat je wilt.

Het NLVI wil zich duidelijk richten op veiligheid in privétijd met steun van de werkgevers en vooral ook de arbo – professionals zoals veiligheidskundigen, arbeidshygiënist, ergonoom, bedrijfsartsen e.d.

Het Nederlands Veiligheidsinstituut is ook van mening dat veiligheidseducatie thuishoort in het gezin en in het onderwijs, vanaf de basisschool. en.

NLVI - ‘Veiligheid………..je kan er niet vroeg genoeg mee beginnen’

Dit is een uitspraak die al langer door het NLVI wordt verkondigd en ligt in de lijn van het voorgaande betoog.

We kunnen met z’n allen ons vreselijk inspannen en druk maken over hoe de veiligheidsprestaties van werkgevers verbeterd kunnen worden terwijl het totaal resultaat teniet wordt gedaan door de schrikbarende hoeveelheid incidenten in privétijd.  

Tussentijdse conclusie: Kennis over goed veiligheidsgedrag op het werk is veelal wel aanwezig maar wordt nagenoeg niet toegepast in privésituaties.

Laten we onze inspanningen daarom volledig omdraaien en ons (ook / meer) gaan richten op de veiligheidseducatie in privétijd resulterend in;

Goed veiligheidsgedrag in privétijd wordt als basisgedrag naar verwachting voortgezet op de werkplek bij de werkgever. 

Deze verwachting wordt versterkt door het ondersteunend bedrijfsbeleid en wetgeving.

“Veiligheid…………je kan er niet vroeg genoeg mee beginnen start in het basisonderwijs en loopt door tot de overgang naar een job”.

Het NLVI heeft diverse mogelijkheden om hierop te anticiperen, zoals;

- opleidingsprogramma’s voor het onderwijs

- vraagbak voor veiligheidsproblemen

- veiligheidsbelevingscentrum

- mobiele roadshow veiligheid (echt contact met de consument)

- de klusvergunning gekoppeld aan de veilig Klus app

- de Klus Veilig Vakdagen

- boekwerk ‘Veilig Thuis Tips’

Het NLVI wil het volgende realiseren;

     
Veilig Klus app met klusadvies-/vergunning.   De klus kan online of met de app worden ingevuld 
en op verzoek beoordeeld worden door een specialist. De klusvergunning-/advies is een 
vereenvoudigde vorm van de bekende werkvergunningen met alle gegevens over het risico, 
uitvoering, beschermingsmiddelen en te gebruiken gereedschap en materieel. 

De vergunning wordt beoordeeld en het advies  beschikbaar gesteld aan de uitvoerende.
De aanvrager krijgt een voucher waarmee deze benodigde gereedschappen, PBM’s en
hulpmiddelen gratis of tegen een klein bedrag kan lenen bij bijvoorbeeld de bouwmarkten.

Vrienden en sponsors van het NLVI krijgen korting op rookmelders en CO melder. 

Het NLVI verstrekt aan vrienden en vakdonateurs het boekje ‘Veilig Thuis Tips’

NLVI vrijwilligers vormen een telefonische helpdesk voor klussers en ondersteunen fysiek
promotie activiteiten van het NLVI.

Voor grote klussen kan tegen kostprijs een veiligheidsadviseur ingezet worden.

Alle acties worden breed in de samenleving bekendgemaakt, via: sociale media, reclame op 
radio en TV.      

Actieve aanwezigheid op consumenten beurzen, festivals, braderieën, schoolfeesten, 
 branche bijeenkomsten e.d.

Hiervoor is een gesponsorde mobiele promotie wagen nodig met;

o   NAPO films en voorlichting

o   Veilig Klussen

o   Veilig Thuis Tips

o   Veiligheidsproducten  

Om dit te realiseren heeft het NLVI steun nodig van bijvoorbeeld; 

•          overheidssubsidie
•           fondsen vanuit het bedrijfsleven / werkgevers
•         steun vanuit de DHZ branche
•         steun van verzekeringswereld
•         steun van vakbonden
•          medewerking van diverse arbo gerelateerd organisaties

Oproep: Steun het NLVI en wordt vakdonateur, sponsor, vriend of vrijwilliger.

Dit blog is gemeld bij CC Proof Auteursrechtbeheer