Waarom het met RI&E maar niet wil lukken!

Sinds 1 januari 1994 is de RI&E verplicht (Arbowet Art.5). Het plan van Aanpak (PVA) is een verplicht onderdeel.

Na 27 jaar heeft meer dan 50% van de bedrijven nog steeds geen RI&E, dit terwijl er jaarlijks zo’n 93.000 Arbeidsongevallen plaatsvinden waarvan ca. 70 met dodelijke afloop. Schandalig!

Al jaren beloofd de Inspectie SZW meer inzet op voorlichting en handhaving echter ook al jaren lopen de ongevalscijfers niet terug. Wellicht mede door te stellen dat het zorgen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden uiteindelijk een verantwoordelijkheid is van bedrijven kan of wil de overheid geen significant verschil maken.

Bedrijven zijn verplicht om de gevaren voor de gezondheid en veiligheid van werknemers te inventariseren. Op dit moment heeft minder dan de helft van de bedrijven een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) gemaakt. Vooral kleine bedrijven hebben dit vaak niet op orde.

Na 27 jaar kan gesteld worden, dat ondanks de jaarlijks groeiende inspanningen van het SZW maar ook de groei van het aantal Veiligheidskundigen (en andere Arbo – professionals) niet het beoogde effect brengt, namelijk minder arbeidsongevallen en doden.

Willen: In 2015 analyseerde de inspectie SZW de relatie tussen het voldoen aan systeemverplichtingen van de Arbowet en het beheersen van risico’s. De analyse toonde aan dat het voldoen aan deze verplichting de veiligheidsrisico’s beter worden beheerst.

De inspectie SZW merkt verder op dat een derde van alle werknemers zonder RI&E worden gecategoriseerd als ‘niet willen’. 

‘Stevig inzetten op voorlichting en handhaving’ In 2011 startte de inspectie SZW met de actie ‘25% minder ongevallen’, deze actie had niet het gewenste resultaat en werd gevolgd door diverse andere acties en een jaarlijkse boodschap / belofte “Stevig inzetten op voorlichting en handhaving”. Het resultaat is ons bekend vandaar de oproep van het FNV: “Overheid, neem regie want 93.000 arbeidsongevallen per jaar is niet acceptabel.

Tegenkracht

Onze overheid heeft het na de toeslagenaffaire moeilijk. Meerdere indicatoren wijzen op verstrekkende gevolgen. De geloofwaardigheid van ons bestuur wankelt en tegenkrachten ontwikkelen zich.

Zoals eerder gesteld is het aantal Arbo-professionals (VK, AH, KAM-co, Preventiemedewerker e.d.)  de laatste 10 jaar flink toegenomen. Naar schatting zijn er zo’n 13.000 personen actief bezig in de Arbowereld en jammer genoeg heeft dit ook niet geresulteerd in de afname van arbeidsincidenten.

De Stichting Nederlands Veiligheidsinstituut – NLVI heeft met een RI&E als uitgangspunt oplossingen om;

-          Ongevalscijfers te reduceren

-          De ondernemer te enthousiasmeren

-          Beter inzicht te krijgen op incidenten en risico’s

-          De kosten van incidenten aanmerkelijk terug te dringen

Arboprofessionals

De wereld van Arbo professionals is behoorlijk divers en vanwege verschillende belangen behoorlijk versnippert. We kennen een aantal belangen verenigingen en organisaties waar het gemeenschappelijk belang van gelijkgestemden prioriteit heeft en het algemeen belang als taak van de overheid ziet.

Het resultaat is bekend vandaar de vraag: Kunnen en willen wij als Arbo professionals een tegenkracht vormen om de aanpak van Arbeidsveiligheid positief te beïnvloeden?  

RI&E Module

Voor bedrijven en organisaties die een RI&E op willen stellen of optimaliseren heeft het NLVI als strategische partner een nieuwe moderne software module. De xyzRisk module  verzekerd een actueel en beheersbaar arbeidsveiligheid.

Vraag hier een demo aan.   

 

VEILIGHEID IN CORONATIJD.

Versterkt Corona de teloorgang van Veilig Werken?

Veilig werken, gedragsverandering, eigenaarschap, willen in plaats moeten. Allemaal statements die aan de orde komen om veilig werken, waar en wanneer dan ook, te realiseren. 

Luid roepende waarschuwende boodschappen en adviezen die dagelijks en soms op schreeuwend dwingende manier tot u komen. Waar de ‘grootste’ zorg van de CEO en het management nog steeds is; “na werktijd weer gezond de poort uit”,  Pffffft, een uitspraak om moe van te worden!

Echter er zijn veel organisaties die hiervoor en soms in de meest overtreffende trap de beste oplossingen bieden, het mooiste maatwerk voor u in elkaar knutselen en de prachtigste innovatieve cursussen en aansprekende ‘goed werkende’ trainingen aanbieden. Ergo: Veiligheid is al vele jaren commercieel een zeer goed florerende bedrijfstak.

Diversiteit / Kwaliteit

Er is inmiddels zoveel diversiteit over de beste manier om VEILIG WERKEN te realiseren dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Mede door de diversiteit is de belofte op betere resultaten toegenomen maar de kwaliteit heeft de kwantiteit nauwelijks ontstegen.   

Waar gaat het eigenlijk om?

In principe gaat het bij arbeidsveiligheid om het voorkomen en terugdringen van ongevallen met, maar ook zonder letsel en schade, met als minimaal uitgangspunt ‘het voldoen aan wettelijke bepalingen’. Een minimaal streven dat, zeer zeker in tijden van crisis zoals nu veroorzaakt door het Covid-19 virus, door veel verantwoordelijken als ‘meer dan’ voldoende wordt beschouwd. De keiharde ongevalscijfers uit voorgaande jaren liegen niet en in algemene zin kan gezegd worden: het gaat niet goed.  Deze teleurstellende resultaten zijn gepubliceerd door het Ministerie van SZW en worden o.a. ook weergegeven in de TNO Arbobalans en diverse vakliteratuur. Toenemende verontrustende krantenkoppen melden regelmatig ernstige incidenten.

Veiligheid 2021 onder druk

In 2020 kwam het Covid-19 virus tot ons en bevinden wij ons in het Corona tijdperk. Naast de medische gevolgen is een economische recessie wel haast zeker en omdat veiligheid bij zeer veel bedrijven en instellingen als een kostenpost wordt gezien zal dit een zeer groot negatief effect hebben. Incidenten en ziekteverzuim zullen toenemen en menig Arbo professional zal dit ook aan den lijve gaan ondervinden. Het ruime overschot aan ARBO professionals zal mede door de Corona input enorm toenemen. Veel Arbo professionals zullen hun baan verliezen en nieuw afgestudeerden komen nauwelijks aan het werk. Ondertussen groeit het aantal (MVK) opleidingen. Onbegrijpelijk maar waar. Ook het aantal IVK’ers neemt nog steeds toe. Al met al een somber vooruitzicht omdat herstel van de  economie jaren kan duren.      

Hoe kan de toename van incidenten worden voorkomen?

-          Strenger en vooral meer handhaven door de Inspectie SZW

-          Meer aandacht voor een kostenbeperkend en toch actief veiligheidsbeleid

Wat moeten wij als Arbo adviseur doen?

-          Pleiten en onderbouwen dat Veiligheid getransformeerd kan worden van kostenpost tot verdienmodel. ( Juist tijdens economische zware perioden)

Gerd-Jan Frijters heeft over de kosten van een ongeval twee praktijkcases uitgewerkt. Zie link

Volgens verschillende bronnen kost een ongeval gemiddeld vijfduizend euro. Volgens onderzoeken van de Health Safety and Environment (HSE) komt hier nog het drievoudige aan kosten bij veroorzaakt door bijna ongevallen (ongevalspiramide). De gemiddelde kosten ten gevolge van een (willekeurig) ongeval zijn dus 5.000 + 15.000 = 20.000 euro. Door een verstandig en preventief veiligheidsbeleid te voeren en dit beleid ook na te leven is het aantal arbeidsongevallen voor een belangrijk deel te reduceren.

Kostenbeperkend-/ actief veiligheidsbeleid

Effectieve praktisch ingestelde training. Door tijdig gevaren met daaraan voortvloeiende risico’s tijdig te herkennen kunnen incidenten voorkomen worden. Dit kan, tegen minimale kosten, met behulp van o.a. de Safety Spotter van het Nederlands Veiligheidsinstituut.

Meer ICT oplossingen voor o.a. Werkplekinspecties, RI&E, Incidentmeldingen en beheer.  

 

WEEK VAN DE RI&E 2020

Best Netwerk, help ons!

Tijdens de week van de RI&E is het Nederlands Veiligheidsinstituut bezig om een werkbare software tool samen te stellen waarbij de RI&E 24/7 dynamisch gebruikt kan worden.

Case: Een software tool voor RIE en PVA management

Doelstelling

Over het algemeen is er voor het opstellen van een RI&E en PVA geen bruikbaar standaard programma beschikbaar. Velen gebruiken hiervoor Word en Excel gebruikt. Diverse ‘maatwerk’ oplossingen worden als niet gebruiksvriendelijk ervaren omdat hierbij slechts de risico’s worden vastgelegd zonder dat dit leidt tot een effectief risicomanagement. Hierdoor verliest de RI&E aan kracht als bedrijfskritisch instrument voor risicobeheersing.

Wij willen dit heel graag veranderen en hebben daarbij uw hulp nodig van ervaren veiligheidskundigen.

De hoofdvraag: Waar moet een software tool aan voldoen en welke functionaliteiten moeten aanwezig zijn om de RI&E en PVA als effectieve instrumenten in te zetten voor risicobeheersing?

Antwoord:

-       Gebruiksvriendelijk

-       Uw aanvullingen, denkend aan de volgende ijkpunten; 

• Welke trends moeten zichtbaar zijn
• Checklijsten voor de verplichte en branche specifieke onderwerpen
• Management informatie
• KPI’s
• Systeem notificaties
• Betrokkenheid medewerkers totstandkoming RI&E
• Welke overige instrumenten kunnen als input voor de RI&E worden gebruikt en moeten deze onderdeel zijn van dezelfde module (bijvoorbeeld. werkplekinspecties, werkoverleg e.d., als onderdeel van dezelfde tool)
• Integratie met overige software systemen bijvoorbeeld conversie naar Excel of PDF
• Op te splitsen in team-RI&E’s 

Uitkomsten en voortgang maken wij kenbaar op ons NLVI Blog

Mail uw suggesties naar: Henk@nlvi.nl  bellen mag ook: 0629505717

Dank voor uw medewerking en wellicht tot ziens op de beurs Safet&Heaslth@Work in Ahoy Rotterdam op 30 september en 1 oktober,

Groet, Gilles van Zweeden, Gilles@nlvi.nl

 

 

MVK Scriptie

De scriptie MVK vormt waarschijnlijk een belemmering voor de toekomstige werkloze die zich wil laten omscholen tot Veiligheidskundige. Immers geen werk betekend geen gelegenheid tot het maken van een scriptie.

Ik ben zelf een veiligheidskundige (MVK) van de ‘oude’ stempel. De tijd dat de scriptie geen onderdeel was van de opleiding. Wie weet in welk jaar de scriptie is toegevoegd?                                                 

Als toelatingseis was net nu alleen MBO basiskennis noodzakelijk. Verder waren er geen eisen. Na het succesvol afronden van de schriftelijke cursus (voor mij PBNA) kon je als veiligheidskundige aan de slag. De theoretische lesstof was voldoende om te beginnen als veiligheidskundige. Het was een nieuw vak en voor de meesten van ons een totaal andere professie waarbij o.a. de invoering van de Arbeidsomstandighedenwet zeer uitdagend was. Ook zonder scriptie waren vele van deze pioniers zeer succesvol.

Vanwege de Coronacrisis worden de komende jaren veel werklozen verwacht en omscholing is een speerpunt oplossing tot herstel. Vanwege de scriptie zal omscholing van een persoon zonder baan tot Veiligheidskundige niet mogelijk zijn.

Ik pleit voor aanpassing van het MVK opleiding waarbij meer aandacht besteed wordt aan praktische zaken. Dit zou door de huidige opleidingsbedrijven zelf gedaan kunnen worden of gezamenlijk toebedelen aan bijvoorbeeld één neutrale partij zoals het Nederlands Veiligheidsinstituut die ook pleit voor een VCA praktijktoets.

Een andere mogelijkheid is om na het slagen voor het MVK theorie examen het diploma toe te kennen om daarna de geslaagde 2 jaar de tijd te gunnen voor het maken van een scriptie of een praktijktoets.

Hierdoor wordt ons vak ook toegankelijk voor personen zonder werk maar met veel ambitie in het mooie vak veiligheidskunde.          

 

Werkplekinspectie / observatie APP >> MYWIM

Haal meer uit uw werkplekinspecties-/ observaties met de inspectie-app MYWIM!

Heeft u moeite met het accuraat uitvoeren en vastleggen van uw werkplekinspecties? Of heeft u weinig inzicht in de resultaten?

De MYWIM inspectie-app is ontwikkeld om inspecties op het werk eenvoudig uit te kunnen voeren. 

Met MYWIM, kunt u op de meest voorkomende standaard thema’s een inspectie uitvoeren en……u kunt zelf onbeperkt inspectieonderwerpen toevoegen.   

Als bedrijf krijgt u een dashboard waarop u de resultaten van de uitgevoerde inspecties kunt monitoren. Bovendien biedt het dashboard u de mogelijkheid om trends te volgen, acties te initiëren en uw RI&E te koppelen zodat deze actueel / dynamisch blijft.

U bepaalt zelf op hoeveel toestellen u de app laat draaien en heeft te allen tijde overzicht over de uitgevoerde inspecties en opvolging.  

De voordelen op een rij:

• Door NLVI en 4QUALIS ontwikkeld vanuit een ‘papieren’ weldoordacht en beproeft systeem 
• Met duidelijke (voorbeeld) scenario’s optimaal resultaat (geen misverstanden) 
• Met minimale safety basiskennis, maximale resultaten
• Bedrijfseigen inspectiepunten (onbeperkt)
• Dashboardfunctie voor overzicht inspecties
• Koppelingen met Safety Managementsysteem mogelijk
• Zicht op tekortkomingen en acties
• Beheersing van de veiligheid

DEMO versie gratis: https://www.nlvi.nl/werkplekobservatie.html

Wat IK onveilig vindt, vindt een ander soms veilig en andersom. MYWIM brengt hier duidelijkheid in. 

Veilig of onveilig is vaak een kwestie van opleiding, ervaring, prioriteit, achtergrond, urgentie, geld, tijd, enz. De MYWIM app omzeilt vele van deze argumenten.

Inspectie SZW, acties

Op donderdag 27 februari j.l. gaf de heer Marc Kuipers, Inspecteur-Generaal bij Inspectie SZW een toelichting op de rapportage van het televisie programma ‘EenVandaag’ over de niet afnemende ongevalscijfers in Nederland en het ontbreken van de RI&E bij de helft van de ondernemers.

Mijn visie hierop:

Ondanks de inspanningen van de Inspectie SZW nemen de ongevallen met letsel en schade niet af. Deze teleurgang is al jaren aan de gang.   

In 2011 startte de Inspectie SZW de volgende actie: 25% minder ongevallen.                                                                                                Via de site http://www.zelfinspectie.nl/ doorloopt een bedrijf dezelfde vier stappen als een inspecteur bij een controle. Bedrijven kunnen zich  zo voorbereiden op een bezoek van de Arbeidsinspectie en vooraf aanpassingen doorvoeren om  ongevallen en boetes te voorkomen. “Ons doel is dat eind 2012 het aantal ongevallen met 25 procent is verminderd. Dat geldt voor de sectoren waar de meeste ongevallen gebeuren”, zegt Anja van Vlerken, projectleider bij de Arbeidsinspectie. “Samen met andere partijen werken wij daaraan.”

Afgelopen twee jaar hebben wij een aantal SZW bijeenkomsten bezocht. Tijdens deze bijeenkomsten werd door vele Arbo specialisten een poging gedaan om middels presentaties en ronde tafel gesprekken de oorzaak van incidenten te achterhalen. Op zich weten deze specialisten wat er aan de hand is en ook wat de oplossingen zijn. Oplossingen die door de organisator SZW welwillend worden gehoord maar niet worden meegenomen om aanpak of beleid te veranderen. 

SZW pretendeert dat verandering moeten worden gerealiseerd door overleg tussen werkgever en werknemer, maar de cijfers wijzen uit dat dit niet echt lukt.

Acties Inspectie SZW

Tijdens de uitzending bij ‘EenVandaag’ werd vervolgens weer aangeven;
Dat het de verantwoordelijkheid is van de bedrijven.
Dat de inspectie SZW strenger gaat inzetten op handhaving.
Dat het ontbreken van een RIE een strafbaar feit is.
Dat direct boetes worden opgelegd.
Dat de inspectie SZW meer voorlichting biedt

Hier worden de ondernemers niet echt blij van.

Voorlichting

Bijna alles wat de ondernemer nodig heeft om veilig te werken is te vinden op de website van de Inspectie SZW (of websites van andere meer- of minder bekende partijen). De SZW website is naar onze mening niet attractief genoeg om een klik met de ondernemer te krijgen.

Maak het voor de ondernemer en werknemer aantrekkelijker, maak ze blij en toon meer begrip. Dus niet meer de zakelijke website, suffe acties met flyers, gele koffiebekers en oeverloos gepraat over veiligheidscultuur. 

DUS, niet meer voorlichting maar andere voorlichting.

Doe het anders

Maak van veiligheid een breed geaccepteerde cultuur door in een vroeg stadium te beginnen met voorlichten. Speels tijdens de opvoeding en schoolperiode, verdiepend en spectaculair in het voortgezet onderwijs. Geef het onderwijs de juiste tools (zoals het PVI in Antwerpen dat doet) en zet serieus in op de onderwijs RIE. Maak er een klassikaal evenement van (Kinderveiligheidsdag) omdat, jong geleerd is oud gedaan.

Deze vroege aanpak zal het gedrag positief beïnvloeden waardoor gedragsverandering tijdens de werkperiode niet meer nodig zal zijn. Dit bevorderd het sociaal gedrag in het algemeen en kweekt meer begrip voor teamwerk en collegialiteit.

Veiligheid beleven

Er wordt door uiteenlopende instanties steeds meer aangegeven dat het praktisch beleven van veiligheid tot een betere kennis leidt over veilig werken / herkennen van gevaren. (Piramide Bales).

Het NLVI en aansprekende organisaties zoals Safety Delta Nederland (BRZO), programma DUURZAME VEILIGHEID 2030 maar ook het SSVV / VCA en vele chemische bedrijven vinden praktijk opleiding en beleving meer dan wenselijk.  

Veiligheidsbelevingscentrum

Het NLVI pleit al jaren voor een Veiligheidsbelevingscentrum. Dit streven komt voort uit eigen ervaringen in de praktijkcentra bij Shell Singapore en Pernis, en bij het Provinciaal Veiligheidsinstituut te Antwerpen (overheidsinstelling). Deze praktische manier van voorlichting en training heeft minder incidenten tot gevolg bij de diverse petrochemische bedrijven die hierover kunnen beschikken. 

Deze praktische trainingsmogelijkheden zijn vanwege het kostenaspect echter niet weggelegd voor het MKB, bouwsector en vele andere kleinere organisaties. Terwijl juist daar de meeste incidenten voorkomen en de RI&E vaak ontbreekt. Voor deze bedrijven en organisaties dienen dan ook andere mogelijkheden worden geboden.

Waar ook te weinig aandacht voor is zijn de incidenten die buiten werktijd voorkomen. Volgens de TNO Arbobalans betreft het hier 85% van het totaal. Deze ongevallen drukken ook zwaar op de maatschappij maar ook daar kan een andere aanpak goede resultaten opleveren.  

NLVI Experience

Het NLVI heeft een uitgewerkt ontwerp voor een spectaculair veiligheidsbelevingscentrum met vele belevingsobjecten van werksituaties, privésituaties, experimenten, simulaties 

https://www.nlvi.nl/experience.html.

Laagdrempelig en toegankelijk voor iedereen die incidenten en persoonlijk leed willen voorkomen of bedrijven en organisaties die de RIE op orde wil hebben en boetes willen voorkomen.  

Vele organisaties inclusief het MKB, de bouwsector, andere organisaties en samenleving zijn geholpen met een fysiek beschikbaar spectaculair veiligheidsbelevingscentrum (safetyparc). Educatie en veiligheidsbeleving voor jong en oud. Een dagje veilig uit, dat kan.

Realisatie

Als de overheid het NLVI streven primair steunt dan weten wij dat het bedrijfsleven zal volgen, met als gevolg een win<>win situatie.

Het volgende bericht zou kunnen zorgen voor een KLIK met de ondernemer; “De inspectie SZW gaat meer controleren, handhaven en geldboetes opleggen, maar bieden vanuit de boete opbrengsten een spectaculair veiligheidsvoorlichting en belevingscentrum aan”.    

Bonus-Malus systeem

De ongevallen waarover nu wordt gesproken zijn verzameld na bezoek van de SEH of ziekenhuisopname en geregistreerd door het CBS. Ongevallen zonder letsel (vroeger bijna ongevallen genoemd) worden niet gemeld.

70 doden op jaarbasis betekend 210.000 ongevallen zonder letsel (net mis, pfffft) ofwel  2.100.000 onveilige handelingen / gevaarlijke situaties.

Om hier meer inzicht in te krijgen is medewerking van het bedrijfsleven noodzakelijk. Dit kan met behulp van het NLVI bonus-malus systeem.

Meer weten of reageren kan via dit contact

Scenariodenken

Tijdens de NLVI Safety diner Pitch meer over scenariodenken. Inschrijven https://www.nlvi.nl/agenda.php 

WAT IS SCENARIODENKEN

Scenariodenken is een methode voor toekomstonderzoek. De methodiek wordt gebruikt om strategische beleidsvorming te bevorderen door veranderingen in kaart te brengen en te vertalen naar de organisatie.

Scenariodenken bevat drie componenten:

1. Een procesbeschrijving en analyse van een bestaande situatie (uitgangssituatie).

2. Eén of meer beelden van een toekomstige situatie (toekomstbeeld)

3. Eén of meer ontwikkelingsprocessen die de bestaande situatie en de toekomstige situatie aan elkaar koppelen (toekomst pad)

WAT IS SCENARIODENKEN (2)

Eigenschappen scenariodenken

-       Stimuleert de verbeeldingskracht

-       Structureert de communicatie over mogelijke ontwikkelingen

-       Inspiratiebron voor beleid, in plaats van draaiboek voor de toekomst

-       Met scenario’s worden onzekerheden explixiet gemaakt, waardoor juist de extreme mogelijkheden in kaart worden gebracht

-       Scenariomethode is een generiek instrument dat voor veel verschillende vraagstukken en doelen ingezet kan worden

TOEKOMST VOORSPELLEN: KAN DAT WEL?

Wij mensen ‘missen’ heel veel signalen: De mens heeft slechts 5 zintuigen om deze realiteit waar te nemen. Onze zintuigen dekken slechts een beperkt deel van de realiteit af. Zelfs in hun eigen domein registreren de menselijke zintuigen slechts een beperkt deel van de signalen. Menselijke ogen bijvoorbeeld zijn niet in staat tot waarneming in het infrarode deel van het spectrum.

Insteek Scenariodenken

De grondgedachte van de scenariomethode is dat meerdere toekomsten mogelijk zijn. Met de scenariomethode verkrijgt men verschillende beelden over hoe de toekomst zich zou kunnen ontwikkelen. De onzekerheid over de toekomst wordt daarmee principieel erkend.

Scenario’s beschrijven alleen de toekomstige context aangezien het uitvoeren van acties niet zozeer een kwestie van goed voorspellen is, maar vooral een kwestie van goede uitvoering.

HOE WERKT HET

De 8 stappen voor het ontwikkelen van scenario’s volgens Peter Schwartz – Futuroloog.

1.    Identificeer de vraagstelling of het te nemen besluit

2.    Benoem belangrijke externe factoren die het succes of falen zullen bepalen

3.    Benoem de externe krachten (trends) die op de factoren invloed uitoefenen

4.    Rankschrik de krachten naar impact en onzekerheid

5.    Selecteer die krachten die het meest belangrijk en het meest onzeker zijn

6.    Werk voor elke combinatie van de geselecteerde krachten het verhaal uit

7.    Bepaal de implicaties voor de vraagstelling (of de beslissing) voor elk van toekomstverhalen

8.    Selecteer indicatoren en waarschuwingssignalen om op te letten

HOE WERKT HET (2) IN DE PRAKTIJK

-       Identificeer de kernzekerheden. Dit zijn de onzekerheden die de hoogste impact hebben!

-       Maak een scenariomatrix (beeldend, verhalen, etc.)

-       Kies een vorm die ‘stakeholders’ pakt

-       Selecteer vanuit alle geselecteerde signalen de belangrijkste (gezien de scope/doel/tijd) en benoem de onzekerheden

-       Maak een matrix om mee te ‘spelen’ tot alle betrokkenen het eens zijn over de twee ‘kernzekerheden’ om mee verder te gaan

-       Onzekerheid factor A = heel zeker of zeer onwaarschijnlijk. Scenario 1/2/3 of 4

-       Onzekerheid factor B = heel zeker of zeer onwaarschijnlijk. Scenario 1/2/3 of 4

  

VERBEELDING vs MATRIX DENKEN

Risico is geen eigenschap van iets, maar een scenario van wat zou kunnen gebeuren. Gevaren vormen risico’s als er interactie ontstaat. ‘Wat - Als’ bedenken wat zou kunnen gebeuren, filmpjes in je hoofd vormen dan het ontstaan van de meest uiteenlopende scenario’s.

Door de meest gevonden scenario’s met elkaar te overleggen wordt procesmatig meer duidelijk dan bij het gebruikelijke matrix risico-denken: Kans x Effect.       

Gedurende het overleg worden de diverse scenario’s vergeleken voor het vormen van een definitief scenario.  

Scenariodenken produceert een toekomstbeeld als sciencefictionfilm terwijl Risicodenken te vaak gaat over kans, blootstelling en het effect, wat vergelijkbaar is met een statisch beeld / foto.

Walter Zwaard over ‘Filmpjes in ons hoofd’.

Als het gesprek gaat over het ‘herkennen’ of ‘zien’ van risico’s, word ik altijd plagerig. Dan krijg ik de neiging om te benadrukken dat risico’s onzichtbaar zijn. Dat je ze helemaal niet kúnt herkennen of zien. En als ik een pesterige bui heb, zeg ik dat ik ook moeite heb met ‘inventariseren’. Want veel risico-inventarisaties zijn opsommingen van normoverschrijdingen. Het zijn overzichten van situaties die niet voldoen aan allerlei regeltjes; dat heeft niks te maken met risico.